Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, ngày càng nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam ký hợp đồng với các nhà cung cấp, tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài không có hiện diện thương mại tại Việt Nam. Khi đó, vấn đề thuế nhà thầu trở nên vô cùng quan trọng. Nếu doanh nghiệp không hiểu rõ, việc kê khai – nộp thuế sai có thể dẫn đến bị truy thu thuế, phạt chậm nộp và vi phạm pháp luật.
1. Thuế nhà thầu là gì?
Thuế nhà thầu (Foreign Contractor Tax – FCT) là loại thuế áp dụng cho tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam mà không có tư cách pháp nhân, hiện diện thương mại hoặc văn phòng đại diện thường trú tại Việt Nam.
Thuế nhà thầu thực chất là tổ hợp của thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) (hoặc thuế thu nhập cá nhân – TNCN nếu là cá nhân).
2. Đối tượng phải nộp thuế nhà thầu
Thuế nhà thầu áp dụng với các tổ chức nước ngoài (hoặc cá nhân nước ngoài) khi họ có:
- Cung cấp dịch vụ tại Việt Nam
- Cung cấp hàng hóa gắn với dịch vụ tại Việt Nam (ví dụ: giao hàng, cài đặt, bảo trì…)
- Cho thuê thiết bị, chuyển nhượng quyền thương mại, nhượng quyền phần mềm, quảng cáo online, v.v.
🔎 Ví dụ phổ biến:
- Mua quảng cáo Google, Facebook
- Mua phần mềm từ nước ngoài
- Hợp đồng tư vấn với công ty nước ngoài không có văn phòng tại Việt Nam
3. Ai là người nộp thuế nhà thầu?
Theo quy định, bên Việt Nam có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay cho bên nước ngoài.
Tức là: doanh nghiệp/tổ chức tại Việt Nam khi thanh toán cho nhà thầu nước ngoài phải:
- Tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thay cho nhà thầu.
- Sau đó mới thanh toán phần còn lại.
Nếu không thực hiện đúng, doanh nghiệp Việt có thể bị truy thu và phạt lên tới 20% số thuế thiếu, cộng thêm tiền chậm nộp.
4. Thuế suất thuế nhà thầu là bao nhiêu?
Thuế nhà thầu không cố định, mà phụ thuộc vào loại dịch vụ/hàng hóa cung cấp. Dưới đây là bảng thuế suất phổ biến theo Thông tư 103/2014/TT-BTC:
| Loại dịch vụ/hợp đồng | GTGT (%) | TNDN (%) | Tổng thuế suất |
|---|---|---|---|
| Dịch vụ thông thường | 5 | 5 | 10% |
| Cho thuê thiết bị | 5 | 5 | 10% |
| Dịch vụ vận tải quốc tế | 3 | 2 | 5% |
| Dịch vụ quảng cáo Google, Facebook | 5 | 5 | 10% |
| Cung cấp phần mềm thuần túy | 0 | 0 | 0% |
| Cung cấp phần mềm có kèm dịch vụ cài đặt | 5 | 5 | 10% |
| Bản quyền (trừ bản quyền phần mềm thuần túy) | 5 | 10 | 15% |
5. Hình thức kê khai và nộp thuế nhà thầu
Có 3 cách để xử lý thuế nhà thầu:
🔹 1. Khấu trừ – nộp thay (Thông dụng nhất)
Doanh nghiệp Việt tự khấu trừ và nộp thuế thay cho nhà thầu nước ngoài.
🔹 2. Nhà thầu đăng ký nộp trực tiếp
Ít phổ biến vì nhà thầu cần đăng ký mã số thuế, mở tài khoản và tự khai – nộp thuế.
🔹 3. Hợp đồng trọn gói – gross up
Doanh nghiệp Việt chịu thuế thay phần thuế mà nhà thầu phải nộp (tính gộp vào giá trị hợp đồng).
6. Hồ sơ cần chuẩn bị khi nộp thuế nhà thầu
- Hợp đồng ký với nhà thầu nước ngoài
- Hóa đơn/chứng từ thanh toán
- Chứng từ ngân hàng chuyển tiền
- Biên lai nộp thuế nhà thầu (nếu đã nộp)
7. Những sai sót phổ biến cần tránh
| Sai sót | Hậu quả |
|---|---|
| Không kê khai thuế nhà thầu | Bị truy thu, phạt vi phạm hành chính |
| Kê khai sai thuế suất | Tăng nghĩa vụ thuế, không được khấu trừ |
| Coi phần mềm là bản quyền | Nộp thuế suất 15% thay vì 0% → thiệt hại |
| Không lưu trữ hồ sơ thanh toán | Không giải trình được khi cơ quan thuế kiểm tra |
| Không lập hợp đồng rõ ràng | Khó xác định dịch vụ chịu thuế và mức thuế |
8. Thuế nhà thầu có được khấu trừ không?
- Thuế GTGT nhà thầu: được khấu trừ nếu:
- Có hóa đơn hợp lệ
- Dịch vụ dùng cho hoạt động kinh doanh chịu thuế GTGT
- Thuế TNDN nhà thầu: không được khấu trừ, tính vào chi phí hợp lý nếu đáp ứng điều kiện:
- Có hợp đồng
- Có chứng từ thanh toán qua ngân hàng
- Có chứng từ nộp thuế
9. Kết luận
Thuế nhà thầu là vấn đề không mới nhưng rất dễ bị hiểu sai hoặc bỏ sót, đặc biệt trong thời đại số hóa khi doanh nghiệp thường xuyên sử dụng dịch vụ từ nước ngoài như quảng cáo, phần mềm, tư vấn,… Việc hiểu rõ và thực hiện đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp:
- Tuân thủ pháp luật
- Tránh bị truy thu/phạt
- Tối ưu hóa chi phí và quyền lợi về thuế
🎯 Lưu ý quan trọng: Nếu doanh nghiệp bạn thường xuyên giao dịch với nhà thầu nước ngoài, bạn nên:
- Xây dựng quy trình xử lý thuế nhà thầu nội bộ
- Tham khảo ý kiến chuyên gia thuế/kế toán
- Lưu trữ đầy đủ hồ sơ giao dịch, chứng từ nộp thuế